گروه بین‌الملل: جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در مصاحبه با آسوشیتدپرس درباره آمریکایی‌ها گفت: «آنها واقعا افسرده (سرخورده و ناامید) و غمگین هستند. نیاز به سلامت روان در آمریکا بشدت افزایش یافته است، زیرا مردم همه چیز (آینده و تحولات) را ناراحت‌کننده می‌بینند. هر چیزی که روی آن حساب کرده‌اند آَشفته است اما بیشتر آن پیامد اتفاقاتی است که در نتیجه بحران «کووید-19» رخ داده است». به گزارش «وطن‌امروز»، بر اساس آخرین داده‌های دانشگاه جان هاپکینز، ایالات متحده بیش از 86 میلیون مورد ابتلا به «کووید-19» و یک میلیون مرگ ناشی از آن را از زمان شیوع بحران «کووید-19» گزارش کرده است. بایدن در بخش دیگری از مصاحبه خود گفت: «مردم شغل خود را از دست دادند. به این فکر کنید. من فکر می‌کنم که ما این را بسیار دست‌کم می‌گیریم». 

این در حالی است که او در موقعیت سختی نسبت به افزایش تورم در ایالات متحده قرار دارد. بر اساس نظرسنجی جدید «USA TODAY/ Suffolk»، تنها 39 درصد آمریکایی‌ها کاری را که بایدن به‌ عنوان رئیس‌جمهور آمریکا انجام می‌دهد تأیید می‌کنند و 47 درصد بشدت مخالفند. این نظرسنجی نشان داد بیش از ۷ نفر از هر 10 نفر (71 درصد) می‌گویند ایالات‌متحده «در مسیر اشتباهی قرار دارد»، در حالی که تنها 16‌درصد می‌گویند «در مسیر درستی حرکت می‌کند». 

 

* عذاب مردم آمریکا از گرانی بنزین

رئیس‌جمهور آمریکا همچنین بار دیگر از تحریم روسیه دفاع کرد و گفت: «اگرچه تحریم‌های شدید ایالات متحده علیه روسیه به افزایش قیمت بنزین در آمریکا منجر شد اما واشنگتن باید مقابل روسیه می‌ایستاد». در همین ارتباط وزیر انرژی آمریکا طی حضور خود در دانشگاه نورث تگزاس واقع در شهر دنتون ایالت تگزاس آمریکا از شرکت‌های نفتی خواست کمک کنند قیمت بنزین در این کشور که به یک سطح ناراحت‌کننده و رنج‌آور رسیده، در پمپ‌بنزین‌ها پایین آمده و به یک سطح منطقی برسد. جنیفر گرن‌هولم گفت در حوزه همکاری با صنعت نفت و گاز در راستای یافتن راه‌حلی برای پایین آوردن قیمت بنزین که حالا به 5 دلار به ازای هر گالن رسیده، هیچ گزینه‌ای را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ از روی میز حذف نکرده است. وزیر انرژی آمریکا گفت: ما از شرکت‌های نفتی و گازی می‌خواهیم بخشی از این رویکرد باشند. روی افزایش تولید متمرکز شوند تا درد و رنجی را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ که مردم در پمپ‌بنزین‌ها متحمل می‌شوند، تسکین دهند. هر گالن برابر با 3.7 لیتر است و قیمت 5 دلار به ازای هر گالن بنزین معادل 1.35 دلار به ازای هر لیتر است. 

چهارشنبه گذشته هم بایدن از پالایشگاه‌های بزرگ این کشور خواست تولید را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ افزایش داده و به کاهش قیمت بنزین کمک کنند. به ‌رغم این تقاضاها اما مدیران شرکت‌های نفتی در آمریکا در واکنش به این درخواست اعلام کردند پالایشگاه‌ها در این کشور تقریبا با تمام ظرفیت خود در حال تولید هستند و هیچ راه سریع و ساده‌ای برای افزایش ظرفیت تبدیل نفت خام به بنزین و گازوئیل وجود ندارد. 

یکشنبه هفته قبل نیز بایدن افزایش بی‌سابقه قیمت بنزین و تورم در ایالات متحده آمریکا را محصول جانبی کمک به مقام‌های کی‌یف دانسته بود. رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در مراسم استقبال از کمیته ملی دموکرات‌ها، درباره افزایش تورم و قیمت بنزین گفت: «من در آن زمان تصمیم گرفتم به اوکراین کمک‌ کنم؛ نکته‌ای که به آن اشاره کردم این بود که این مداخله برای ما نیز هزینه خواهد داشت». وی ادامه داد: «برای کشورهای غربی نیز هزینه خواهد داشت. برای ناتو نیز هزینه خواهد داشت. برای کشورهای اروپایی و ما نیز هزینه خواهد داشت، زیرا می‌دانستیم چه اتفاقی قرار است بیفتد؛ هزینه بنزین و نفت بالا می‌رود و هزینه غذا نیز بالا می‌رود. با این وجود، ما برای مدتی با این تورم زندگی خواهیم کرد. این تورم بتدریج کاهش خواهد یافت اما برای مدتی با آن زندگی خواهیم کرد». استیصال و ناتوانی بایدن سبب شده امیدها نسبت به برنامه دولتش برای آینده آمریکایی‌ها در هاله‌ای از ابهام باشد. 

اعضای دولت آمریکا بویژه وزیر خزانه‌داری اعتراف کرده‌اند انتظار نداشتند جهش تورم تا این حد ادامه داشته باشد. 

 

* بایدن و غرق شدن در بحران انرژی

مصاحبه بایدن درباره افسردگی و آشفتگی مردم آمریکا نخستین مورد از این اظهارات نبوده و اذعان او به ناتوانی و محدودیت در تصمیم‌گیری نیز آخرین دست از این اظهار نظرها نیست.  اوایل هفته قبل، بایدن اعتراف کرد تورم «استحکام بسیاری از خانواده‌ها را تضعیف کرده است». بایدن پذیرفت فورا دامنه بحران کمبود شیر خشک را پیش‌بینی نکرده است. اعضای دولت او، بویژه جانت یلن، وزیر خزانه‌داری، اعتراف کرده‌اند که انتظار نداشتند جهش تورم تا این حد ادامه داشته باشد. بایدن گفته بود پیامد این اتفاقات ساده است: همه چیز در حال حاضر واقعا خشن شده است و من (یا هیچ کس) نمی‌توانم کاری درباره آن انجام دهم. این پیام جذابی از سوی یک رئیس‌جمهور یا یک حزب بویژه کمتر از 5 ماه مانده به انتخابات میان‌دوره‌ای نیست. در حالی که نرخ بیکاری پایین است و شاخص‌های اقتصادی تورمی دیگری نیز وجود دارد، افزایش قیمت کالاهای اساسی مانند غذا و گاز، متقاعد کردن مردم را دشوار می‌کند. در نظرسنجی گالوپ که ماه گذشته منتشر شد، تنها 16 درصد آمریکایی‌ها گفتند از روند اوضاع در کشور راضی هستند، در حالی که 83 درصد گفتند ناراضی هستند. این پایین‌ترین نقطه در نظرسنجی گالوپ پس از شورش 6 ژانویه 2021 در ساختمان کنگره ایالات متحده است. با توجه به این حس عمومی بدبینی، اوضاع برای بایدن به گونه‌ای رقم خورده است که انگار همه چیز در این کشور به هم ریخته و شبیه فاجعه سیاسی است. او عمیقا ناامید به نظر می‌رسید؛ ۲ ویژگی‌ای که رای‌دهندگان واقعا درباره سیاستمداران خود دوست ندارند، در حالی که آمریکایی‌ها از سیاستمداران خود انتظار دارند نسبت به آینده کشور خوشبین باشند بایدن با خطر درگیری بیش از حد با «بحث بر سر ناتوانی رئیس‌جمهور» مواجه شده است.  این در میان یک بحران انرژی، آشنا به نظر می‌رسد. رئیس‌جمهور وقت آمریکا جیمی کارتر جولای 1979 یک سخنرانی تلویزیونی سراسری کرد که به عنوان سخنرانی «نارضایتی» در این کشور شناخته شد. اگرچه کارتر هرگز از کلمه «ناتوانی» در سخنرانی خود استفاده نکرد اما اوضاع برای او اصلا خوشایند پیش نرفت. هدف کارتر ساده بود: اطمینان یافتن از اینکه مردم آمریکا می‌دانستند که اوضاع در ایالات متحده عالی پیش نمی‌رود و اینکه آنها را پشت یک هدف مشترک جمع کند. این سخنرانی در درازمدت نتیجه معکوس داشت. ریگان با این موقعیت توانست کارتر را در انتخابات به عنوان یک بدبین به آینده معرفی کند. 16 ماه پس از ایراد سخنرانی ناخوشایند کارتر، او به راحتی توسط ریگان در انتخابات ریاست جمهوری 1980 شکست خورد و تنها 49 رأی الکترال به دست آورد. بدیهی است بایدن می‌خواهد از این سرنوشت اجتناب کند؛ اگر در سال 2024 دوباره نامزد شود. اما در حال حاضر، پیام‌هایی که از سوی بایدن و کاخ سفید می‌آید به ‌طور قطعی ضعیف است و اگر ادامه پیدا کند، می‌تواند چشم‌انداز سیاسی وخیم دموکرات‌ها را پیش از انتخابات میان‌دوره‌ای 2022 تشدید کند.

***

گروه اقتصادی: مثبت شدن رشد اقتصادی، مثبت شدن نرخ رشد تشکیل سرمایه در زمستان و غیرنفتی شدن رشد در نیمه دوم سال گذشته گویای آن است که اقتصاد ایران در حال گذار از شرایط رکود تورمی دهه ۹۰ و در آستانه ورود به دروازه رشد است. به گزارش «وطن‌امروز»، بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، رشد اقتصادی ایران در سال۱۴۰۰ با ثبت رقم 4.3 درصد برای دومین سال پیاپی مثبت شد. رشد اقتصادی سال۱۳۹۹ به میزان یک ‌درصد گزارش شده بود. مطابق این گزارش، رشد اقتصادی بدون نفت نیز سال۱۴۰۰ معادل 3.5 درصد گزارش شد که نسبت به سال قبل از آن 3.2 واحد بیشتر بود.

چند روز پس از گزارش مرکز آمار از مثبت شدن رشد اقتصاد کشور در سال ۱۴۰۰، بانک مرکزی نیز با انتشار گزارشی بر این گزاره مهر تأیید زد. بانک مرکزی گزارش تحولات بخش واقعی اقتصاد کشور در سال ۱۴۰۰ را منتشر کرد که در این گزارش وضعیت رشد بخش‌های مختلف اقتصاد کشور در سال گذشته تشریح شده است.

 

* رشد اقتصادی به روایت آمار

بر اساس اعلام بانک مرکزی، تولید ناخالص داخلی کشور در سال ۱۴۰۰ با نفت و بدون نفت به ترتیب معادل 4.4 و 3.9 درصد افزایش یافته است. بانک مرکزی در گزارش خود بر این نکته تصریح کرده که تحقق رشد اقتصادی 4.4 درصدی سال ۱۴۰۰ در امتداد رشد اقتصادی 4.1 درصدی سال ۱۳۹۹، حکایت از روند رو به بهبود فعالیت‌های اقتصادی در کشور به‌رغم تداوم تحریم‌های اقتصادی دارد.

 

* واکسیناسیون جواب داد

نکته جالب توجه گزارش بانک مرکزی از وضعیت رشد اقتصاد کشور در سال گذشته، تغییر محسوس روند اقتصاد کشور از نیمه سال است. ۲ تفاوت عمده در روند اقتصاد کشور از نیمه سال گذشته به این سو مشاهده می‌شود. تغییر اول، رو به رشد شدن اقتصاد کشور و فاصله گرفتن از وضعیت رکود است. با توجه به آنچه در گزارش بانک مرکزی به آن اشاره شده، اقدام دولت سیزدهم در واکسیناسیون عمومی و رها شدن کسب‌و‌کارها از قرنطینه‌ها نقش موثری در رشد اقتصاد کشور در سال گذشته ایفا کرده است. این در حالی است که در آغاز به کار دولت سیزدهم آمار روزانه فوتی‌های کرونا از مرز ۷۰۰ نفر و مبتلایان از مرز ۵۰ هزار نفر عبور کرده و چشم‌انداز تاریکی را برای اقتصاد کشور بر اثر تعطیلی‌های اجباری ترسیم کرده بود. 

وجه تمایز دیگر اقتصاد کشور در نیمه اول و دوم سال گذشته، سهم زیاد نفت از رشد نیمه اول و سهم ناچیز آن در نیمه دوم است. بر اساس اعلام بانک مرکزی، بخش نفت و گاز در بهار سال گذشته رشد 36.6 درصدی داشته در حالی که این روند در فصول بعد به مرور کاهش یافته است. غیرنفتی شدن رشد اقتصادی در نیمه دوم را علاوه بر این می‌توان از روند رشد تولید ناخالص داخلی کشور بویژه بخش غیرنفتی آن دریافت. (نمودار یک)

 

* نفت، پیشتاز رشد

بررسی رشد اجزای مختلف اقتصاد کشور حاکی از آن است که بخش نفت و گاز با 10.1 درصد رشد، بیشترین نرخ رشد را از آن خود کرده است. پس از آن، بخش خدمات با 6.5 درصد و صنایع و معادن با 1.1 درصد در رتبه‌های بعدی از منظر نرخ رشد قرار دارند. در این میان تنها بخش کشاورزی بوده که با کاهش 2.6 درصدی مواجه شده است. با توجه به فصلی بودن فعالیت بخش کشاورزی و اینکه عمده تولیدات بخش کشاورزی در بهار و تابستان به بار نشسته و در نیمه دوم دچار افول تولیدات می‌شود، نقش پررنگ دولت قبل در منفی شدن نرخ رشد بخش کشاورزی در سال ۱۴۰۰ را می‌توان دریافت. افت تولیدات بخش کشاورزی بویژه گندم و دیگر محصولات وابسته به خرید تضمینی، به دلیل تعیین نرخ پایین برای خرید تضمینی از سوی دولت گذشته، از مصادیق نقش دولت قبل در عقب‌گرد بخش کشاورزی در سال ۱۴۰۰ است. نمونه آشکار این موضوع را می‌توان در کاهش تولید گندم در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۹۹ و بویژه نصف شدن مقدار گندم خریداری شده دولت قبل مشاهده کرد؛ مساله‌ای که در نهایت به واردات حدود ۳ میلیارد دلاری گندم در سال گذشته منتهی شد.  (نمودار ۲)

 

* نرخ تشکیل سرمایه صفر اما در مسیر رشد

جزئیات رشد اقتصاد کشور از منظر نوع اقلام هزینه هم نکات جالبی در خود دارد. صادرات کشور در بهار ۱۴۰۰ رشد قابل توجهی داشته که با توجه به رشد شدید بخش نفت در این فصل، سهم عمده رشد صادرات در این فصل نیز باید نفتی باشد. علاوه بر این رشد مصرف خصوصی با توجه به اقدام دولت سیزدهم در واکسیناسیون گسترده و از میان رفتن محدودیت‌های اجباری ناشی از کرونا، نقش ویژه‌ای را در مثبت شدن رشد اقتصاد کشور ایفا کرده است. مصرف دولت نیز همچون مصرف خصوصی به این روند کمک کرده است. در میان اقلام هزینه‌ای اما تشکیل سرمایه ثابت ناخالص اهمیت ویژه‌ای دارد. طی سال‌های اخیر اقتصاد کشور به دلیل عدم سرمایه‌گذاری، ظرفیت رشد را از دست داد. از همین رو بخش تشکیل سرمایه در میان اقلام هزینه‌ای اهمیتی فراتر از دیگر بخش‌ها دارد. همان‌‌طور که در گزارش بانک مرکزی آمده، نرخ تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در سه فصل ابتدایی سال گذشته منفی بوده و در نهایت در فصل چهارم رشد مثبت و البته قابل توجهی داشته است. هرچند در نهایت متوسط رشد تشکیل سرمایه در سال گذشته صفر بود اما تغییر مسیر این شاخص از روند نزولی به مسیر رو به رشد، نوید بازگشت اقتصاد به مسیر سرمایه‌گذاری و رونق هرچه بیشتر را می‌دهد. (نمودار ۳)

 

* بازگشت اقتصاد به مسیر رونق

آنچه در گزارش بانک مرکزی از رشد اقتصاد کشور مشاهده می‌شود، علاوه بر تحولات بخش‌های مختلف اقتصاد کشور در سال گذشته، حاکی از تغییر مسیر اقتصاد کشور و رو به رشد شدن آن است. مثبت شدن رشد اقتصاد کشور در سالی با بحران‌های متعدد اقتصادی به ارث رسیده از دولت قبل، مثبت شدن نرخ رشد تشکیل سرمایه در زمستان، غیرنفتی شدن رشد در نیمه دوم و بسیاری عوامل دیگر، نشانه‌هایی هستند که از تداوم و حتی بهبود روند رشد اقتصاد کشور در سال‌های پیش رو حکایت دارند.

 

* مؤلفه‌های رشد اقتصادی در سال 1400

بررسی عملکرد رشد اقتصادی بر حسب گروه فعالیت‌های اقتصادی در سال 1400 نشان می‌دهد رشد ارزش افزوده گروه‌های «خدمات»، «نفت و گاز»، «صنایع و معادن» و «کشاورزی» در این سال به ترتیب معادل 6.5، 10.1، 1.1و 2.6‏‏‏‏- درصد بود که به ترتیب از سهمی معادل 3.6، 0.8، 0.3، و 0.3‏‏‏‏- واحد درصد در رشد اقتصادی سال 1400 برخوردار بوده‌اند. رشد 6.5 درصدی ارزش افزوده گروه «خدمات» در سال 1400 عمدتاً متاثر از تحولات بخش‌های «اداره عمومی، دفاع و تامین اجتماعی»، «حمل و نقل و انبارداری»، «اطلاعات و ارتباطات»، «بهداشت و مددکاری اجتماعی»، «آموزش» و «عمده فروشی، خرده‌فروشی و تعمیر وسایل نقلیه موتوری» به ترتیب با سهم 0.8، 0.6، 0.5، 0.5، 0.4 و 0.4 واحد درصد از رشد تولید ناخالص داخلی بوده است. همچنین در این سال بخش‌های خدماتی از جمله «فعالیت‌های مربوط به تامین جا و غذا»، «فعالیت‌های حرفه‌ای، علمی و فنی» و «هنر، سرگرمی، تفریح، ورزش و سایر فعالیت‌های خدماتی» از بهبود قابل ملاحظه عملکرد ارزش افزوده به ترتیب معادل 28.2، 15.8و 14.6 درصد نسبت به سال قبل از آن برخوردار بودند که نشان می‌دهد با اقدامات مناسب انجام‌شده در زمینه پوشش گسترده واکسیناسیون عمومی و نیز ابتکارات بخش خصوصی در به‌کارگیری ظرفیت‌های اینترنتی، تبعات منفی بحران کرونا بر حوزه فعالیت‌های بخش خدمات تا حد زیادی مرتفع شده است. افزایش قابل ملاحظه ارزش افزوده گروه نفت نیز در سال 1400 عمدتا ناشی از افزایش تولید و صادرات نفت خام، گاز طبیعی و میعانات گازی نسبت به سال قبل از آن است.

در سال مورد گزارش ارزش افزوده بخش «صنعت» به قیمت‌های ثابت سال 1395 از افزایش 3.3 درصدی نسبت به سال 1399 برخوردار بود؛ به طور مشخص در این بخش رشد شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی 100 نفر کارکن و بیشتر ‏‏‏‏- با اختصاص سهم حدود 70 درصد از ارزش افزوده بخش صنعت‏‏‏‏- نسبت به سال 1399 معادل 3.1 درصد بود. بررسی عملکرد رشد شاخص مزبور به تفکیک رشته فعالیت‌های صنعتی (بر حسب کدهای ISIC دو رقمی) نشان می‌دهد در سال 1400 از مجموع 24 گروه اصلی، 20 گروه (با ضریب اهمیت 87.6 در‏صدی از شاخص کل) از رشد مثبت تولید برخوردار بوده‌‌اند؛ از جمله صنایعی که بیشترین سهم را در رشد محقق‌شده این سال داشته‌اند، می‌توان به «صنایع تولید داروها و فرآورده‌های دارویی شیمیایی و گیاهی»، «صـنایع ‌تولید ماشین‌آلات‌مولد و انتقال ‌نیروی برق و دستگاه‌های برقی» و «صـنایع‌تولید مواد غذایی» اشاره کرد؛ در مقابل رشد شاخص تولید 4 گروه صنعتی نسبت به سال قبل از آن منفی بوده است.

برآورد حاصل از تولید ناخالص داخلی برحسب اقلام هزینه نهایی در سال 1400 نشان می‌دهد «هزینه‌های مصرف نهایی بخش خصوصی» و «هزینه‌های مصرف نهایی بخش دولتی» به قیمت‌های ثابت سال 1395 به ترتیب از نرخ‌های رشد 3.9 و 8.3 درصدی نسبت به سال قبل از آن برخوردار بوده‌اند. در این سال عملکرد «تشکیل سرمایه ثابت ناخالص» نسبت به سال 1399 بدون تغییر بوده است. این امر حاصل رشد عملکرد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در بخش «ماشین‌آلات» و «ساختمان» به ترتیب معادل 12.5 و 7.1‏‏- درصد بوده است. لازم به ذکر است رشد عملکرد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در بخش «ماشین‌آلات» در تمام فصول سال 1400 مثبت بوده و به ترتیب معادل 23.9، 2.9، 11.6 و 15.1 درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل از آن محقق شده است.

 

 

گروه اجتماعی: رئیس مجلس شورای اسلامی بر تدوین سند حکمرانی آب و استفاده از ظرفیت‌های موجود برای رفع تنش آبی در روستاها و سایر مناطق گرفتار این بحران، به صورت ضربتی و کوتاه‌مدت تاکید دارد، البته علاوه بر چنین اقداماتی، راهکارهای بلندمدت چون تصویب و تدوین طرح جامع آب از سوی کارشناسان مجرب و گروه‌های حرفه‌ای باید مدنظر قرار گیرد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، خیلی از روستاهای مناطق گرم و خشک به دلیل کمبود منابع آبی با پدیده کم‌آبی مواجهند، البته نیاز آنها به این ماده حیاتی از طریق تانکر رفع می‌شود اما کارشناسان معتقدند این راهکاری کوتاه‌مدت است و در بلندمدت کارساز نیست و حل این مشکل با برنامه‌ریزی اصولی و مدیریت درست منابع آبی در میان‌مدت و البته درازمدت امکان‌پذیر است. 

مهم‌ترین موضوعی که کارشناسان برای عبور از چالش کم‌آبی و توزیع سهم آب در مناطق مختلف کشور بر آن تاکید ویژه دارند، علاوه بر مدیریت درست منابع آبی، تدوین و تصویب طرح جامع آب است که پیش‌نویس آن 10 سال پیش نوشته شده اما هیچ‌گاه شکل عملیاتی به خود نگرفته است. توجه به حل مشکل کمبود آب در برخی مناطق در حالی است که اخیرا رئیس جمهور در سفر خود به اصفهان از تهیه طرح جامع آب برای مدیریت عادلانه توزیع و مصرف ان در کشور خبر داد.

همچنین رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به بحران آب و مدیریت منابع آبی کشور، بر تدوین سند حکمرانی آب تاکید کرد و گفت: باید با استفاده از ظرفیت‌های موجود برای رفع تنش آبی در روستاها و سایر مناطق گرفتار این بحران، به صورت ضربتی و کوتاه‌مدت اقدام شود. 

محمدباقر قالیباف در دیدار وزیر نیرو با بیان اینکه بحران آب و مدیریت منابع آبی از مشکلات اساسی کشور و جزو مسائلی است که باید در برنامه توسعه هفتم مورد توجه قرار گیرد، گفت: لازم است با همکاری دستگاه‌های مسؤول و مرتبط، سند حکمرانی آب تدوین شده و مبنای عملکرد بخش‌های مختلف در این باره باشد. وی تاکید کرد: ما در مجلس آمادگی داریم تا در قوانین مختلف و نیز برنامه هفتم توسعه به وزارت نیرو کمک کنیم که تصمیمات اصولی درباره کاهش اشکالات در مدیریت منابع آبی گرفته شود. همچنین کمیسیون‌های تخصصی مجلس آماده‌اند در فرآیند تدوین یک سند برای چگونگی حکمرانی در موضوع آب به دولت کمک کنند. 

 

* اتاق تصمیم‌گیری درباره آب نباید تاریک باشد

رئیس مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه اتاق تصمیم‌گیری درباره آب نباید تاریک باشد، گفت: معتقدم برای حل بحران کنونی و پیش رو درباره آب باید در 3 سطح اقدامات اساسی انجام دهیم؛ نخست اینکه باید با استفاده از ظرفیت‌های ایجاد شده و قرارگاه‌های جهادی به صورت ضربتی مشکل آب روستاها و مناطقی که دچار تنش آبی شده‌اند حل شود، همچنین لازم است به پروژه‌های منتخب این حوزه توسط وزارت نیرو نیز توجه ویژه شود تا در زمان مقرر به بهره‌برداری برسد و مردم از منافع آن بهره‌مند شوند و سوم اینکه باید حتما سند حکمرانی آب را در یک زمان منطقی تدوین و نهایی و برای اجرای آن برنامه‌ریزی و اقدام کنیم. 

 

* برنامه وزارت نیرو برای اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام آبی

همچنین علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو با بیان اینکه در مساله آب، نحوه اعمال حاکمیت و مدیریت منابع آب، اتمام طرح‌های نیمه‌تمام و استفاده از ظرفیت خیران باید مورد توجه واقع شود تا مشکلات حوزه آب برطرف شود، گفت: وزارت نیرو برای اتمام پروژه‌های نیمه تمام آبی، ۳۵۲ طرح را در کشور انتخاب کرده و میزان بودجه مورد نیاز این پروژه‌ها نیز برآورد شده است. 

وی در این جلسه گزارشی از اقدامات این وزارتخانه جهت مدیریت منابع تولید برق و مدیریت مصرف آن ارائه و تاکید کرد در دولت سیزدهم از نخستین روزها، برنامه‌ریزی برای افزایش تولید و مدیریت مصرف انجام شده است تا مردم آرامش بیشتری داشته باشند. 

وزیر نیرو ضمن قدردانی از مجلس برای نگاه ویژه به حوزه تأمین نیازهای صنایع آب و برق در بودجه ۱۴۰۱، خاطرنشان کرد: تداوم هماهنگی‌ها میان دولت و مجلس می‌تواند مانع پراکنده‌کاری شده و گامی برای تخصیص اعتبارات بودجه سنواتی باشد.

 

* ضرورت تصویب قانون جامع آب 

عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی در این باره گفت: توجه به تامین آب مورد نیاز ساکنان مناطق خشک و کم‌آب توسط گروه‌های جهادی، نهادها، دستگاه‌های دولتی و... اقدامی درست در راستای تامین ضروری‌ترین نیاز زندگی مردم این مناطق است اما برای مواجه نشدن با بحران و تنش آبی در آینده تصویب و تدوین قانون جامع آب ضروری است. 

حسین هاشمی در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» با بیان اینکه 10 سال از قانون جامع آب می‌گذرد اما این طرح تاکنون هیچ خروجی‌ای نداشته است، گفت: در کنار توجه به تامین آب مورد نیاز مردم با اقدامات سریع، تدوین و تصویب چنین قانونی نیازمند کار کارشناسی با بهره‌گیری از تبحر و تخصص اساتید مجرب، گروه‌های حرفه‌ای و صاحب صلاحیت است، چرا که پیش‌نویس قانون جامع آب 10 سال پیش نوشته شده اما به دلیل اشکالات متعدد، نواقص و ناکارآمدی هیچ وقت مورد توجه مسؤولان و دست‌اندرکاران قرار نگرفته است. وی با بیان اینکه جزیره‌ای عمل کردن دستگاه‌های دولتی چون وزارت نیرو، جهاد کشاورزی، محیط‌زیست و... درباره تامین و چگونگی توزیع و مصرف آب موجب شده است خیلی از استان‌ها با مشکل کم‌آبی مواجه شوند، افزود: راهکارهای کوتاه‌مدت برای تامین آب در خیلی از مناطق کشور مسکنی بیش نیست، چرا که تامین آب به وسیله تانکر و... راهکاری کوتاه‌مدت بوده و مانع انجام اقدامات و راهکارهای بلندمدت برای حل چنین معضلی شده است. 

هاشمی اظهار داشت: چنانچه در سال‌های گذشته به موضوع اصلاح و تصویب قانون جامع آب توجه دقیق می‌شد اکنون شاهد کمبود و سهم‌خواهی آب در برخی استان‌ها نبودیم، چرا که مدیریت مناسبی در این زمینه انجام نشده است. این در حالی است که هنوز هم برای اصلاح بند بند قانون جامع آب دیر نشده است تا مشکلات ناشی از کمبود آب در سال‌های آینده بحرانی و تنش‌زا نشود. وی به ناکارآمدی مدیریتی در بخش حفظ، تامین و توزیع آب در کشور اشاره کرد و اظهار داشت: متاسفانه سال‌هاست مدیریت مناسبی در این حوزه به چشم نمی‌خورد. به طور مثال زراعت گسترده چوب در اصفهان توسط وزارت جهاد کشاورزی در حالی است که به اندازه کل تولید فولاد در این منطقه آب می‌برد. از طرفی ممنوعیت کشت برنج اعلام می‌شود اما این محصول همچنان در مناطق کم‌آب در حال کاشت و برداشت است. 

کارشناس منابع آبی اضافه کرد: طبق گزارش‌های موجود بیش از یک میلیون حلقه چاه در کشور حفر شده که این موضوع موجب خالی شدن آب‌های زیرزمینی و ایجاد تنش آبی شده است؛ معضلی که موجب شده نیاز 7 هزار روستا به دلیل کمبود منابع آبی با تانکر تامین شود.

 

* آبرسانی بنیاد برکت به ۲۷۰۰ نقطه روستایی

بنیاد برکت علاوه بر فعالیت‌های اشتغال‌زایی در مناطق کم‌برخوردار و کارآفرینی برای اقشار محروم جامعه، در زمینه‌های دیگر همچون آبرسانی به مناطق روستایی فعالیت دارد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، اشتغال‌زایی و توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی به عنوان رسالت و مأموریت اصلی‌ بنیاد برکت مطرح است اما این مجموعه، برنامه‌ها و فعالیت‌های گسترده و متنوعی نیز در حوزه‌های عمرانی و زیربنایی دارد. 

در همین باره، مدیرعامل بنیاد برکت ستاد اجرایی فرمان امام از آبرسانی به ۲ هزار و ۷۰۰ نقطه روستایی خبر داد. 

 محمد ترکمانه گفت: بنیاد برکت نسبت به آبرسانی به ۲ هزار و ۷۰۰ نقطه روستایی در استان‌های دارای تنش آبی متعهد است که تا به امروز یکهزار و ۹۸۰ روستا از نعمت آب بهره‌مند شده‌اند. 

وی تاکید کرد: در حال حاضر نیز عملیات آبرسانی به ۷۴۰ نقطه روستایی در حال انجام است و ساکنان این مناطق نیز بزودی از آب آشامیدنی بهره‌مند خواهند شد. 

 مدیرعامل بنیاد برکت درباره نقاط هدف آبرسانی بنیاد برکت گفت: مناطق روستایی ۸ استان دارای تنش آبی بالا از جمله خوزستان، هرمزگان، سیستان‌و‌بلوچستان، کرمان، خراسان جنوبی و یزد در اولویت پروژه‌های آبرسانی بنیاد برکت قرار دارند. 

ترکمانه خاطرنشان کرد: بنیاد برکت نسبت به تامین ۳ هزار و ۴۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای آبرسانی به ۲ هزار و ۷۰۰ نقطه روستای هدف تعهد دارد که تاکنون ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد ریال آن را پرداخت کرده است. وی یادآور شد: بنیاد سال گذشته در قالب تفاهمنامه‌ای با آبفای خوزستان اقدام به آبرسانی به ۷۰۲ روستای واقع در مناطق دارای تنش آبی در این استان کرد. 

 ترکمانه ادامه داد: برای این منظور ۴۰۰ کیلومتر لوله‌کشی انجام شد و یکهزار میلیارد ریال اعتبار از سوی بنیاد برکت تخصیص یافت.  وی با تاکید بر نهضت آبرسانی بنیاد برکت در کشور اظهار داشت: در حال حاضر نیز عملیات آبرسانی به ۷۴۰ نقطه روستایی در استان‌های دارای تنش آبی در حال انجام است. 

به گفته مدیرعامل بنیاد برکت، این بنیاد علاوه بر اشتغال‌زایی و توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی به عنوان رسالت و مأموریت اصلی‌اش، برنامه‌ها و فعالیت‌های گسترده و متنوعی را نیز در حوزه‌های عمرانی و زیربنایی دارد. 

ترکمانه در تشریح جزئیات پروژه‌های عمرانی و زیربنایی بنیاد برکت در سال جاری اظهار کرد: ساخت و تکمیل ۱۰ هزار پروژه شامل بیش از ۸ هزار واحد مسکونی محرومان، ۲۰۰ مدرسه، ۲۰۰ مسجد و مرکز فرهنگی و مذهبی، ۷۰۰ طرح آبرسانی، احیای ۶۰۰ رشته قنات و ۳۰ مرکز بهداشتی و درمانی در دستور کار است. 

مدیرعامل بنیاد برکت تاکید کرد: این طرح‌ها در ۳۱ استان کشور اجرا می‌شود و ۴۵۰۰ روستا تحت پوشش فعالیت‌های بنیاد در حوزه‌های عمرانی و زیربنایی قرار دارند. 

ترکمانه با اشاره به فعالیت‌های کلی بنیاد برکت در حوزه عمرانی خاطرنشان کرد: بنیاد نسبت به ساخت و تکمیل ۵۸ هزار و ۷۰۰ پروژه عمرانی و زیربنایی شامل مدرسه، بیمارستان، کتابخانه، دارالقرآن، آزمایشگاه، مسجد، پایگاه اورژانس، مصلا، خانه بهداشت، حوزه علمیه، خانه عالم، مرکز تجهیزات پزشکی، پایگاه سلامت، مرکز بهداشت، مرکز جامع سلامت، احداث پل، راه‌سازی و آبرسانی در مناطق محروم و روستایی کشور تعهد دارد که از این تعداد، ۴۸ هزار و ۸۰۰ طرح را تکمیل کرده و به بهره‌برداری رسانده است.

گروه اقتصادی: این روزها بازار ارز یکی از پر‌نوسان‌ترین ایام خود را پشت سر می‌گذارد؛ هفته گذشته بود که دلار در ادامه روند صعودی که از روز‌های پایانی هفته ماقبل آن آغاز شده بود، رکورد خود در تاریخ اقتصاد ایران را شکست. پس از آن دلار روند نزولی به خود گرفت و با اقدامات بانک مرکزی، از شدت التهاب در بازار کاسته شد. بانک مرکزی با سیاست جدید خود به همه افراد حقوقی و حقیقی اجازه داد ارز خود را با قیمت توافقی در صرافی‌های مجاز عرضه کنند تا بدین ترتیب بر میزان عرضه ارز در بازار افزوده شود. هر چند باید یادآور شد در این شرایط، به دلیل محدودیت ۲۰۰۰ دلاری برای سرفصل سایر (خرید ارز از صرافی با کارت ملی و بدون مدارک مسافرتی، درمان، دانشجویی و...)، خروجی ارز در صرافی‌ها با محدودیت مواجه شده که این روند نیازمند اصلاح از سوی سیاست‌گذار است. 

در روز‌های گذشته به واسطه جو روانی، بازار ارز بشدت ملتهب بود و حرکات بازار بیش از آنکه بر مبنای عوامل بنیادی و شاخص‌های کلان اقتصادی باشد، متاثر از هیجانات کاذب و جو روانی بود. فعالان بازار نیز معتقدند علت اصلی نوسانات اخیر ارزی، روانی است. طبق گفته آنان، عرضه ارز مناسب است اما بانک مرکزی نباید اجازه دهد اختلاف دلار نیمایی و آزاد افزایش یابد. در روز‌های اخیر با اقداماتی که از طرف بانک مرکزی و سایر نهاد‌های مربوط انجام شده، قیمت ارز روند نزولی به خود گرفته است. بانک مرکزی طی روزهای اخیر با کسب مجوز خاص از جلسه سران قوا مجموعه برنامه‌هایی را برای تعادل‌بخشی بازار ارز اتخاذ کرده؛ برنامه‌ای که هدف نخست آن پاسخگویی به نیاز واقعی بازار و تأمین ارز مورد نیاز واردکنندگان، با کمترین دخالت مستقیم بانک مرکزی است. 

گفتنی است پیش از این صادرکنندگان می‌توانستند ارزهای خود را صرفا به صرافی‌های عضو بازار متشکل بفروشند اما با مجوز جدید بانک مرکزی، همه صرافی‌های مجاز اجازه دارند ارزهای صادرکنندگان را با نرخ توافقی خریداری کنند. بر این اساس از سویی تعداد صرافی‌های خریدار ارز بیشتر می‌شود و از سوی دیگر نرخ خرید ارز از صادرکنندگان محدود به نرخ‌های بازار متشکل که دارای دامنه نوسان 5 درصد روزانه بود، نمی‌شود. به واسطه همین اقدامات، روز گذشته نرخ دلار به صورت توافقی و در کانال 29 هزار تومانی در محدوده 29هزار و ۳۰۰ تومان در صرافی‌های مجاز معامله شد و هر متقاضی می‌تواند با ارائه کارت ملی هزار یورو یا هزار دلار دریافت کند. فعالان بازار ارز می‌گویند خرید و فروش در بازار به تعادل رسیده و دیگر صفی برای خرید ارز وجود ندارد. 

 

* دلار در بازار توافقی وارد کانال 29 هزار تومانی شد

دبیرکل کانون صرافان ایران گفت: بر اساس معاملات انجام‌شده، نرخ ارز در بازار توافقی معادل هر دلار 29 هزار تومان برای خرید صرافان و 29300 تومان برای فروش است. کامران سلطانی‌زاده روز گذشته در گفت‌وگو با فارس گفت: روز معاملاتی گذشته (جمعه) این رقم معادل 30 هزار تومان برای خرید صرافان و 30 هزار و 300 برای عرضه صرافان بود. این مقام صنفی در بیان نقش سیاست‌های بانک مرکزی بر بازار گفت: مصوبات و پیگیری‌های بانک مرکزی از عوامل اساسی ریزش نرخ ارز در بازار توافقی است. 

همچنین روز گذشته دلار در صرافی‌های بانکی با ۳۶ تومان افزایش نسبت به پنجشنبه ۲۶ خرداد  ۲۷ هزار و ۴۷۵ تومان معامله شد. همچنین قیمت خرید هر دلار توسط صرافی‌های بانکی ۲۷ هزار و ۲۰۲ تومان و نرخ خرید هر یورو ۲۸ هزار و ۴۵۷ تومان اعلام شد. علاوه بر این، بهای خرید دلار در بازار متشکل ارزی ۲۶ هزار و ۹۸۰ تومان و نرخ فروش آن ۲۷ هزار و ۲۲۵ تومان بود. این در حالی است که نرخ خرید یورو در این بازار ۲۸ هزار و ۲۵۲ تومان و نرخ فروش آن ۲۸ هزار و ۵۰۹ تومان اعلام شد. همچنین در سامانه نیما، حواله یورو به قیمت ۲۶ هزار و ۵۱۵ تومان و حواله دلار به بهای ۲۵ هزار و ۳۲۱ تومان معامله شد. البته فروشندگان غیررسمی هر دلار آمریکا را در کانال ۳۱ هزار تومان معامله می‌کنند.

 

* تسهیل‌گری عرضه ارز، سیاست بانک مرکزی است

بانک مرکزی طی روزهای اخیر با کسب مجوز خاص از جلسه سران قوا مجموعه برنامه‌هایی را برای تعادل‌بخشی بازار ارز اتخاذ کرد. 

علی صالح‌آبادی، رئیس کل بانک مرکزی در این زمینه می‌گوید: سیاست بانک مرکزی در شرایط کنونی به هیچ‌وجه مداخله مستقیم با نرخ پایین‌تر از نرخ بازار غیررسمی نیست، بلکه هدف، تسهیل‌گری برای عرضه ارز در اختیار صاحبان ارز و عمق‌بخشی به بازار با نرخ توافقی است تا از این طریق با افزایش عرضه، نرخ‌های غیررسمی به تعادل برسد. 

بهزاد لامعی، معاون اداره صادرات بانک مرکزی نیز در زمینه سیاست بانک مرکزی در حوزه ارز می‌گوید: بانک مرکزی بر اساس اطلاعات به دست آمده از رصد و پایش بازار ارز و شناسایی مشکلات ورود اسکناس ارز حاصل از صادرات از سوی صادر‌کنندگان و همچنین به منظور روان‌سازی خرید و فروش ارز در شبکه رسمی صرافی‌های کشور، تدابیر ویژه‌ای اتخاذ کرد که در همین راستا از ۲۲ خرداد صادرکنندگان این اجازه را پیدا کردند که ارز حاصل از صادرات خود را در شبکه رسمی صرافی‌ها با ارائه اظهارنامه گمرکی با نرخ توافقی عرضه کنند. 

در حال حاضر دارندگان عمده ارز از جمله صادرکنندگان پتروشیمی، ارز به بازار عرضه می‌کنند و نیاز ارز واردکنندگان در سریع‌ترین زمان ممکن تأمین می‌شود، همچنین نیازهای خرد مردم همچون ارز مسافرتی و دانشجویی با گشایش مجدد سرفصل‌های بیست‌وچهارگانه از سوی صرافی‌ها تأمین می‌شود. 

لامعی می‌گوید: از روز چهارشنبه بانک مرکزی با انتشار اطلاعیه‌ای، ابهامات موجود در این زمینه را برطرف کرد و بر اساس مقررات بالادستی همه افراد حقیقی با اظهار ارز خود در گمرکات و مبادی ورودی کشور می‌توانند بدون هیچ ممانعتی اسکناس وارد کشور کنند، ضمن اینکه می‌توانند از معافیت مالیاتی نیز برخوردار شوند. همچنین درباره ارزهای خانگی در سطح خرد نیز دارندگان ارز می‌توانند تا سقف ۱۰ هزار یورو یا معادل آن به شکل دیگر ارزها با مراجعه به شبکه رسمی صرافی‌های کشور ارز خود را با نرخ‌های توافقی به فروش برسانند. 

معاون اداره صادرات بانک مرکزی درباره نرخ ارز رایج در کشور نیز گفت: در حال حاضر نرخ رسمی ارز در سایت بازار متشکل ارزی منتشر می‌شود و هموطنان می‌توانند ارز مورد نیاز خود را در سرفصل‌های ارزی برای مواردی همچون مسافرت و  ارز مورد نیاز دانشجویی یا بیماری، بر اساس ضوابط تعیین‌شده برای این مصارف، از این بازار با نرخ‌های رسمی تأمین کنند.

گروه سیاسی: رئیس‌جمهور با اشاره به برخی اظهارات درباره سفرهای استانی تصریح کرد: کسانی که به سفرهای استانی و حضور بنده در میان مردم خرده می‌گیرند، تجربه حضور در میان مردم و دیدار با آنها را ندارند. بنده به آنها پیشنهاد می‌کنم در اجتماعات مردمی حضور یابند و لذت بودن در میان مردم را بچشند. 

به گزارش «وطن‌‌امروز»، نخستین سالگرد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری روز گذشته در شرایطی متفاوت از دولت سابق سپری شد. حجت‌‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی که 28 خرداد 1400 با کسب 18میلیون رای موفق به کسب اکثریت آرا شده و از ساختمان قوه ‌قضائیه به نهاد ریاست‌جمهوری نقل مکان کرد، حضور در جمع مردم پیشوا، قرچک و ورامین یعنی حاشیه‌های جنوبی پایتخت را برای گرامی داشتن این روز انتخاب کرد تا به جای همایش‌های مرسومی که صرف تعریف و تمجید فعالان سیاسی از پیروز انتخابات می‌شود در میان مردم حاضر شده و از پیگیری اهداف ملت خبر دهد. 

رئیسی در جمع مردمی که در ورزشگاه جهان‌پهلوان تختی ورامین حضور یافته بودند، گفت: مردم قرچک، پیشوا و ورامین نه‌تنها در آغاز نهضت اسلامی، بلکه در ادامه جریان مبارزات منتهی به انقلاب اسلامی در سال ۵۷، در دوران دفاع‌مقدس و پس از آن در فتنه سال ۸۸ با بصیرت و هوشیاری به میدان آمده و حقیقتا همواره در دفاع از ارزش‌ها، انقلاب و نظام اسلامی خوش درخشیدند. رئیس‌جمهور شهدای پرشمار این مناطق را نشانه صدق و وفای مردم به انقلاب و نظام اسلامی دانست و افزود: حماسه‌آفرینی اهالی قرچک، پیشوا و ورامین در مسیر دفاع از ارزش‌های اسلامی به سال‌های ۴۲ و ۵۷ محدود نشد و سال ۸۸ هم این مردم به صحنه آمدند و همراه با مردم دیگر مناطق، پای انقلاب ایستادند و بساط فتنه‌گران را جمع کردند. وی اظهار داشت: از همین رو بنده تصمیم گرفتم امروز در نخستین سالروز انتخاب دولت مردمی به جای حضور در جلسات نمادین به میان مردم بیایم و پیگیر تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام باشم. برای بنده به عنوان نماینده مردم حضور در میان این مردم و رسیدگی به آنچه مایه نگرانی و دغدغه آنان است، دلنشین‌تر از دیدارها و جلسات نمادین است. 

 

* رأی مردم در ۲۸ خرداد رأی به اجرای عدالت بود

رئیس‌جمهور با اشاره به بازدید خود از تعدادی از طرح‌های نیمه‌تمام در بخش‌های مختلف شهرستان ورامین، تصریح کرد: به برکت انقلاب اسلامی، اقدامات و کارهای زیادی برای این منطقه انجام شده اما کارهای انجام نشده زیادی نیز باقی مانده است. امروز از پروژه‌هایی بازدید کردیم که بعضی از آنها ۱۷ سال و برخی دیگر حدود ۱۰ سال است آغاز شده اما هنوز به اتمام نرسیده‌اند. رئیسی با بیان اینکه پس از بازدید از این پروژه‌ها برای عرض ادب خدمت شما مردم رسیده‌ایم و پس از این دیدار در جلسه شورای اداری شهرستان، تصمیمات لازم برای تکمیل این پروژه‌ها و رفع مشکلات شهرستان ورامین اتخاذ خواهد شد، خاطرنشان کرد: در راستای ایجاد تمرکز بیشتر بر مدیریت بهتر مسائل شهرستان در جلسه امروز شورای اداری شهرستان، فرمانداری ورامین به فرمانداری ویژه ارتقا پیدا می‌کند تا بتواند با دست بازتر پیگیر حل مشکلات باشد. وی افزود: به همکارانم در دولت و وزارت کشور ماموریت داده‌ام راهکارها و شرایط تاسیس ۲ استان در شرق و غرب استان تهران را مورد بررسی قرار دهند. 

رئیسی در ادامه سخنان خود با اشاره به حضور مردم در پای صندوق‌های رأی به رغم شرایط سخت کرونایی در انتخابات ریاست‌جمهوری خرداد ۱۴۰۰، گفت: در کنار شرایط سخت کرونایی دشمن نیز تلاش می‌کرد مردم را از حضور در پای صندوق‌های رأی منصرف کند اما بصیرت و هوشیاری مردم دشمن را ناکام گذاشت. رئیس‌جمهور افزود: امروز به لطف خدا وضعیت متفاوت شده و آمار تلفات کرونا از روزانه ۷۰۰ قربانی، تک‌‌رقمی شده و در برخی روزها صفر می‌شود که این با لطف خدا، مجاهدت‌های کادر بهداشت و درمان و همراهی مردم حاصل شده است. رئیسی به مشکلات مالی و بودجه‌ای دولت مردمی در آغاز به کار خود اشاره کرد و اظهار داشت: خیلی‌ها به ما می‌گفتند چگونه می‌خواهید مشکل کسری بودجه ۴۸۰ هزار میلیارد تومانی را رفع کنید. این در حالی بود که دولت در ماه ابتدایی فعالیت خود با مشکل پرداخت حقوق کارکنان مواجه بود اما به لطف خدا و آگاهی مردم توانستیم بدون استقراض از بانک مرکزی یا چاپ پول که می‌‌توانست باعث ایجاد مشکلات جدید شود، از این مرحله سخت عبور کنیم. 

رئیس‌جمهور با بیان اینکه در ماه‌های اول آغاز به کار دولت درباره تأمین کالاهای اساسی نیز نگرانی‌هایی داشتیم، ادامه داد: دولت در وهله اول توانست با واکسیناسیون گسترده موانع موجود بر سر راه بازگشایی کسب‌وکارها و فعالیت مراکز علمی و آموزشی را برطرف کند. رئیسی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه رأی مردم در ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ رأی به اجرای عدالت بود، تصریح کرد: آنچه مردم از ما خواستند، مبارزه با فقر، فساد و تبعیض بود و به این عهد خود با مردم وفادار هستیم و ان‌شاء‌الله با عمل به آنچه وعده کرده‌ایم در میدان عمل دولتی صادق‌‌الوعد خواهیم بود. رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی در طول ۴ سال وعده دولت، نیاز کشور و تصریح قانون است و باید به آن عمل کنیم که اگر این اتفاق نیفتد مثل گذشته عقب‌ماندگی‌ها در حوزه مسکن روی هم انباشته خواهد شد.

 

* رشد اقتصادی به 5 درصد افزایش یافت

 رئیسی با بیان اینکه در مدت سپری شده از فعالیت دولت مردمی گام‌های خوبی در عرصه‌های آموزش، مسکن و سلامت برداشته شده است، گفت: در این مدت ۵ میلیون خانواده نیازمند بدون پرداخت هیچ وجهی تحت پوشش بیمه سلامت قرار گرفتند و این روند ادامه خواهد داشت همچنین در زمینه عدالت آموزشی، جذب، ارتقا و استفاده عادلانه از نیروی انسانی قدم‌های خوبی برداشته شده است. 

رئیس‌جمهور یکی از برنامه‌ها و اهداف اصلی دولت مردمی را اصلاح ساختارهای فسادزا عنوان کرد و افزود: بنده در قوه ‌قضائیه با مفاسد برخورد می‌کردم و به اینجا آمدم تا با بسترهای فسادزا مبارزه کنم؛ وعده داده‌ایم ساختارهای فسادزا و آنچه مولد نابرابری است را اصلاح کنیم و این کار را خواهیم کرد. 

رئیسی در ادامه سخنانش با اشاره به برخی اظهارات درباره سفرهای استانی، تصریح کرد: کسانی که به سفرهای استانی و حضور بنده در میان مردم خرده می‌گیرند، تجربه حضور در میان مردم و دیدار با آنها را ندارند. بنده به آنها پیشنهاد می‌کنم که در اجتماعات مردمی حضور یابند و لذت بودن در میان مردم را بچشند. وی خاطرنشان کرد: این تأکید بنده است که همه مسؤولان دولت مردمی باید با مردم، از مردم و در میان مردم باشند و بدانند که این حضور و همراهی مردم است که مشکلات عرصه‌های مختلف را حل خواهد کرد. رئیسی با بیان اینکه مردمی بودن درسی است که امام راحل و مقام معظم رهبری در میدان عمل به ما آموخته‌اند، گفت: همانگونه که جبهه‌ها را مردم اداره کردند، مشکلات اقتصادی نیز با حضور مؤثر مردم رفع خواهد شد. 

رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه آنچه در عرصه اقتصادی دنبال می‌کنیم، این است که مردم، بازار و فعالان اقتصادی شاهد آرامش و رشد اقتصادی باشند، افزود: دولت برای سال ۱۴۰۱ رشد ۸ درصدی را هدف‌گذاری کرده است. در حالی که در آغاز فعالیت دولت مردمی نرخ رشد اقتصادی یک‌چهارم درصد بود، سال ۱۴۰۰ را با رشد اقتصادی نزدیک به ۵ درصد به پایان رساندیم. 

رئیسی اظهار داشت: کاری که مردم سال گذشته پای صندوق‌های رأی شروع کردند در ۲۸ خرداد پایان نیافت، بلکه این ۲۸ خرداد روز آغاز کار مردم در دولت مردمی است. کار با حضور مردم شروع شده است و رشد اقتصادی و پیشرفت و اقتدار بازدارنده با مشارکت و حضور مردم حاصل خواهد شد. 

رئیس‌جمهور تصریح کرد: کار برای رفع همه تهدیدها و کسب قوت و اقتدار در دنیا برای دفاع مقتدرانه از آزادی، استقلال و جمهوری اسلامی آغاز شده است. وی با بیان اینکه راهی طولانی پیش رو داریم، خاطرنشان کرد: به رغم همه تحریم‌ها و تهدیدها آینده را بسیار روشن می‌بینم و یقین دارم دشمن همانگونه که تاکنون در برابر جمهوری اسلامی راه به جایی نبرده، پس از این نیز نمی‌تواند ما را متوقف کرده یا به عقب براند؛ فقط یک راه پیش رو داریم و آن راه حرکت به سمت پیشرفت و اجرای عدالت است. رئیس‌جمهور گفت: دشمنان و بدخواهان جمهوری اسلامی ایران در ماه‌های گذشته سعی کردند برای دولت حاشیه‌سازی کنند اما به همه دولتمردان تأکید کردم مانند برخی از دوره‌ها که مسؤولان گرفتار حاشیه شدند و زیان آن متوجه مردم و کشور شد، مراقب باشند که گرفتار حاشیه نشوند. 

رئیسی از همه صاحبان قلم و تریبون و جایگاه‌های اجتماعی، فرهنگی و رسانه‌ای خواست برای حل مشکلات، دست به دست هم دهند. رئیس‌جمهور اظهار داشت: ما مکتبی را می‌پسندیم که باور ما می‌توانیم را به تبعیت از امام راحل و مقام معظم رهبری به جامعه القا کند. ما پیرو مقتدای بصیرت‌آفرینی هستیم که تأکید کرد با همراهی مردم هیچ مشکل حل ناشدنی در کشور نداریم؛ به همه تأکید می‌کنم که دچار حاشیه نشوند و بدانند که موفقیت در خدمت به مردم، خدمت به مردم و خدمت به مردم برای خداست و این تنها راه رفع مشکلات کشور است. 

بازدید از پروژه نیمه‌تمام مجتمع مسکونی آژینه در حاشیه شهر پیشوا، پروژه نیمه‌تمام بیمارستان ۹۶ تختخوابی پیشوا، پروژه راه‌آهن شهری ورامین و پل قاسم‌آباد و مجتمع ۹۸۰ واحدی سبحان واقع در قرچک از دیگر برنامه رئیس‌جمهور در سفر یک روزه به حاشیه تهران بود.

***

دولت سیزدهم و  رسالت مردمی بودن

محمدامین علیدوست: سرود موفق «سلام فرمانده» چندی است از سوی گروه‌های مختلف در اقصی نقاط جهان به زبان‌های گوناگون اجرا می‌شود؛ اجراهایی که سرشار از رنگ و بوی مهدویت است. این بازخورد وسیع نشان می‌دهد موضوع مهدویت از چه پتانسیل شگرفی برای ایجاد همگرایی هویتی برخوردار است. متاسفانه سال‌هاست موضوع مهدویت با نگاه بین‌المللی محصور در همایش‌های نخبگانی‌ای شده است که هر ساله به مناسبت نیمه‌شعبان به میزبانی ایران برگزار می‌شود. اما این بار سرود «سلام فرمانده» توانست حس انتظار را به شبکه مویرگی جهان اسلام تزریق کند؛ کاری که خلأ جدی آن در این سال‌ها احساس می‌شد. به قول مرحوم علی شریعتی، تفاوت انبیای الهی با مصلحان غیرالهی این است که انبیای الهی بر روی توده‌های مردم حساب می‌کنند و پایگاه اصلی آنها اقشار و اصناف مردم است، حال آنکه مصلحان غیرالهی مخاطب خود را صاحبان قدرت قرار می‌دهند و سعی می‌کنند تنها با رایزنی و چانه‌زنی با آنها امور را به سمت اصلاح ببرند. اما مکتب انبیا مکتب «لیقوم الناس» است، دنبال این است که قسط به دست مردم محقق شود. همین مدل مردمی، الگوی سرود «سلام فرمانده» بوده است؛ این بار زیبایی سرود نه فقط به صدای خواننده آن، بلکه به مشارکت آدم‌هایی که در اجرای آن همراهی می‌کنند، وابسته است؛ مدلی که یک هویت جمعی ایجاد و برای تک تک همراهان این احساس را ایجاد می‌کند که این سرود را خودشان خوانده‌اند. نه تنها مدل اجرای سرود «سلام فرمانده» اجتماعی است بلکه اثرگذاری و کانون هدف آن نیز توده‌های مردمی است. «سلام فرمانده» نگاه نخبگانی به مهدویت ندارد، بلکه می‌خواهد زبان گویای توده‌هایی باشد که صاف و پوست‌کنده با امام زمان خویش درد دل می‌کنند.  باید به سرود «سلام فرمانده» به عنوان یک الگو نگاه کرد؛ الگویی که در آن توده‌های اجتماعی جامعه هدف یک حرکت فرهنگی هستند و معارف دینی نه در قالب مقاله‌ها و کتاب‌ها و پویش‌ها بلکه در یک قالب هنری و زیبایی‌شناختی به مخاطبان عرضه می‌شود. علاوه بر همه اینها سرود «سلام فرمانده» یک پیام دیگر هم داشت، اینکه ملودی و موسیقی چه ظرفیت عظیمی در پیشبرد اهداف الهی و معنوی دارد و اگر گروهی دروازه‌های قلب‌شان را به سوی ایده‌های اینچنینی بگشایند، چه آثار ماندگاری خلق خواهند کرد. ملودی و موسیقی، زبان فطرت انسان است، شاید کلام را هر کسی نفهمد و نیاز به مترجم باشد اما ملودی را هر انسانی می‌فهمد، چون زبان بین‌المللی انسانی است. سرود «سلام فرمانده» با یک ملودی دلنشین توانست قلوب را تسخیر کند و این باید الگوی ادامه راه همه هنرمندان دغدغه‌مند و دردمند باشد.

اشکان صدیق: هنر بویژه موسیقی و ترانه نقش بسزایی در پیشروی و تقویت حرکت‌های اجتماعی و انقلابی در یکی دو قرن اخیر داشته است به طوری که در بین مورخان معروف است سمفونی «شور» فکرت امیرف در جنگ جهانی، باعث نجات شوروی از شکست و فروپاشی شد. در سال‌های اولیه انقلاب شکوهمند اسلامی نیز موسیقی و سرودهای ماندگاری خلق شد که بعد از گذشت ۴ دهه با وجود ایجاد تحولات اجتماعی و تبلیغات سنگین دشمن، هنوز قلب انسان هنگام شنیدن آنها پر از شور و حماسه می‌شود. 

با بررسی اجمالی تاریخ می‌توان گفت در طول حیات و حضور چند هزار ساله موسیقی در تمدن‌های مختلف بشری، اغلب استفاده صحیحی از آن نشده است. موسیقی در دنیای قدیم عمدتا کاربردی جز برای عیاشی و لذت‌جویی حرام نداشته است و غالبا مورد سوءاستفاده افراد هواپرست از خدا بی‌خبر بوده است. رهبر حکیم انقلاب اسلامی در دیدار موسیقیدانان به زیبایی این حقیقت تلخ را تشریح کردند: «فرض بفرمایید فلان خلیفه، شب دچار بی‌خوابی می‌شده است. موسیقیدان‌ها همراه با کنیزکان مغنی، باید می‌آمدند تا اسباب طرب او را فراهم کنند. موسیقیدان با آن خصوصیات که گفتم اهل خرد و قریحه و ذوق است، باید خود را می‌شکست و انواع و اقسام هنرهای خویش را نثار می‌کرد تا خلیفه از حالت افسردگی که لازمه خونریزی‌ها، قساوت و خباثت‌های وی بود، بیرون می‌آمد! این وضعیت موسیقی در بارگاه خلفا و امرای عرب بود. یعنی همین قضیه، درباره سلاطین ایران هم صدق می‌کند. پادشاهان که اهل موسیقی لهو بوده و دربارهای موسیقی طرب داشته‌اند، کم نیستند. از آن جمله می‌توان به دربار قاجار و پادشاهان آن سلسله اشاره کرد. توجه می‌کنید که موسیقی در خدمت چه جریان‌ها و کسانی بوده است؟! اینکه می‌بینید در کلمات فقها، موسیقی، مقوله‌ای حرام و ممنوع و دست‌نزدنی و نزدیک‌نشدنی است، به همین خاطر است».

اما یکی از آرمان‌های متعالی انقلاب اسلامی ایران نجات هنر اعم از سینما و موسیقی و... از منجلاب لهو و لعب و ابتذال و تبدیل آن به نردبان و بال پروازی برای صعود و پرواز انسان به مراتب بلند انسانی و معنوی بود. اگر هنرمندان این کشور بتوانند موسیقی را در راستای این اهداف متعالی به کار گیرند، آنگاه موسیقی و ترانه نه‌ تنها حرام و ممنوع نیست، بلکه به تعبیر حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای تبدیل به امر مقدسی می‌شود که مومنان متدین، مخاطب و مصرف‌کننده آن هستند: «چه ارزشی دارد که به خواهش دل یک نفر بسازند و بخوانند و بنوازند و آن اندیشه ریاضی و محاسبه علمی و منطقی را - که اعتبار موسیقی است - چنین خوار و ذلیل کنند؟! باید برای هدف متعالی باشد. اگر چنین باشد، آن وقت می‌شود موسیقی را پاک و مقدس نامید. آن وقت می‌شود ما هم مثل غربی‌ها کنسرت داشته باشیم (عنوانش را مثلا محفل خوانندگی بگذاریم، تا اصطلاح غربی به کار نبرده باشیم) که مردم - اعم از معمولی و متدین - بلیت تهیه کنند و برای شنیدن ساز و آواز شما، به آن محفل بیایند».

هنرمندان اعم از خوانندگان و شاعران متعهد باید در این زمینه با تکیه بر ذوق و قریحه هنری خود دست به تولید آثار فاخری بزنند که این ترانه‌ها و سرود‌ها تبدیل به زمزمه روزانه مردم در کوچه و بازار و ورد زبان آنها شود تا از این طریق مفاهیم بلند الهی را به عموم مردم برسانند. یکی از آن آثاری که این روزها در هر شهر و حتی کشوری تبدیل به سرود همگانی و نوای وحدت‌بخش شده است، سرود زیبای «سلام فرمانده» است. 

در ایام ولادت قطب عالم امکان حضرت ولی عصر(عج) این سرود دلنشین منتشر شد و توانست دل میلیون‌ها انسان اعم از کودک و بزرگسال را تحت تاثیر قرار دهد و با رویکردی احساسی- حماسی و ناظر به عصر انقلاب اسلامی باعث ایجاد فضایی معنوی و ایجاد ارتباط قلبی با حضرت بقیه‌الله(عج) شود؛ سرودی که با گذشت ماه‌ها از انتشار آن هنوز هم شاهد ابراز علاقه و احساسات مردم ایران و حتی شیعیان منطقه نسبت به مضمون مهدوی و انقلابی آن هستیم. 

اگر از عنایت خاص و محسوس امام عصر(عج) به این سرود زیبا صرف نظر کنیم، اقبال بی‌نظیر مردم به این سرود مهدوی نشان از علاقه و دلبستگی مردم به ارزش‌های دینی بویژه مساله ظهور دارد. همچنین این استقبال بی‌مانند یک پیام و تذکر مهم نیز برای مسؤولان فرهنگی و هنرمندان و حتی متولیان تبلیغ دین مبنی بر خلأ و کمبود آثار هنری فاخر چه به لحاظ فرم و چه به لحاظ محتوا به همراه داشته است. امید که با سرلوحه قرار دادن توصیه‌های راهبر انقلاب اسلامی ایران، کمبودهای هنری بویژه در زمینه موسیقی را تا حدی جبران کنیم و شاهد تولید هر چه بیشتر و بهتر آثاری چون «سلام فرمانده» باشیم.

دکتر عبدالحسین خسروپناه*: سرود سلام فرمانده هم از نظر دستگاه موسیقایی و هم از نظر شعر و هم اجرا در یک استاندارد خوب و مطلوب قرار دارد. بویژه اینکه در ویدئوکلیپ منتشر شده از این سرود از کودکان و نوجوانان استفاده شد و محل اجرای این سرود هم مکان مقدسی به نام مسجد جمکران بود. اینها همه عوامل مثبتی هستند که در اقبال و استقبال مردم نسبت به این سرود نقش بسزایی دارند. به رغم ایرادات فنی و محتوایی که بعضا به این سرود وارد کردند، به نظر می‌رسد این اثر هنری نه تنها هیچ اشکال قابل توجهی ندارد، بلکه به لحاظ کیفی از یک سطح کاملا مطلوب برخوردار است. بعضی افراد به شعر و مضمون آن اشکالاتی گرفتند که به نظر نمی‌تواند قابل قبول باشد و برای یک سرود جمعی و مذهبی شعر و مضمون خوب و مطلوبی دارد. اگر از بحث فنی و کیفی این اثر هنری صرف نظر کنیم، هر فردی که این سرود را از ابتدای انتشار شنید، تحت تاثیر قرار گرفت، چرا که انسان شاهد تصاویر و صحنه‌هایی بود که عده‌ای از کودکان و نوجوانان با ابراز احساسات خالصانه محضر مقدس حضرت بقیه‌الله‌الاعظم اظهار سلام و ارادت می‌کنند. این صحنه‌های زیبای اظهار ادب و آمادگی برای سربازی امام زمان(عج) توسط تعدادی از کودکان دهه نودی این پیام را به جهانیان منتقل می‌کند که نسل‌های جدید کشور نیز بر مسیر و ریل انقلاب اسلامی حرکت کرده و آماده ظهور و قیام برای آن حضرت هستند. لازم است از دست‌اندرکاران این اثر بویژه مداح و شاعر این اثر زیبا و تاثیرگذار که با اخلاص این کار هنری را خلق کردند، تقدیر و تشکر شود. این سرود تاثیرگذار بی‌شک برخاسته و نشأت گرفته از اخلاص و توسل عوامل این اثر است، چرا که آنچه از دل برآید، لاجرم بر دل نشیند. اتفاق زیبای دیگری که در روزهای اخیر افتاد همخوانی و اجرای این سرود به زبان‌ها و گویش‌های مختلف در شهرها و کشورهای مختلف بود که اتفاقی است بس مبارک، چرا که سبب وحدت هویتی بین تمام گروه‌های شیعی و اسلامی می‌شود. 

چندین عامل در گسترش اعجاب‌‌‌گونه این سرود در بین مردم ایران و منطقه نقش داشته است.

 

* عامل تکوینی

شیعیان بر این عقیده‌اند امام زمان در قید حیات هستند و بر آنها ولایت تکوینی دارند. در زیارت جامعه کبیره آمده است: خداوند متعال ولایت تکوینی را به اهل‌بیت عنایت کرده است و یک ضابطه تکوینی و وضعی برقرار است. اگر شیعیان و محبان با آن حضرت ارتباط قلبی برقرار کنند، این ارتباط بی‌پاسخ نمی‌ماند، چرا که در زیارت می‌خوانیم «یرد السلام» یعنی آن حضرت جواب سلام همه را می‌دهند و سلامی بدون جواب نمی‌ماند. در روایات وارد شده است زمین از حجت خالی نمی‌ماند و اکنون ایشان حجت حی خداوند روی زمین هستند، لذا وقتی گروهی اینگونه در قالب یک کار هنری زیبا با حضرت ارتباط می‌گیرند و اظهار سلام و ارادت می‌کنند، این اثر بر دل‌ها نشسته و همه را تحت تاثیر قرار می‌دهد و این برای صاحبان این اثر صدقه جاریه محسوب می‌شود.  

 

* عامل روانشناختی

 ما انسان‌ها از یک فطرت توحیدی و الهی و دیندارانه برخورداریم. خداوند سرشت ما را، شاکله هستی‌شناختی ما را اینگونه آفریده که بر اساس و مبنای توحید آفریده شده‌ایم. انسان موحد با انسان کامل ارتباط روانشناختی دارد و این یک ارتباط قلبی و فطری است که در جان ما این ارتباط با انسان کامل نهفته است. انسان‌ها فطرتا کمال‌خواه هستند و چون کمال‌خواهند، با انسان کامل ارتباط متناسبی برقرار می‌کنند، لذا در این سرود مشاهده می‌کنیم فطرت انسان بیدار و شکوفا می‌شود و براحتی با امام زمان(عج) ارتباط برقرار می‌کند. 

طبیعتا علاقه‌مندانی که با این فطرت بیدار مواجه می‌شوند، تلاش می‌کنند به زبان خود هم سرود «سلام فرمانده» را بخوانند و اجرا کنند. 

 

* عامل جامعه‌شناختی

ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که بر اثر ظلم و جوری که استکبار جهانی و دنیای تجدد ایجاد کرده است (در ظاهر تجدد است ولی در باطن جاهلیت مدرن است)، عده کثیری در این دنیا تظلم‌خواه شده‌اند، عدالت‌گرایی آنها شکوفا شده و یک حالت انتظار برای منجی برای مردم دنیا ایجاد شده است. جامعه بشری در بستر این تاریخ پر از جهالت و عصبیت و استکبار و استبداد و ویرانی که به نام استعمار، دنیای غرب ایجاد کرده، بیدار شده است. این بیداری فطری است و از ذات الهی انسان نشأت گرفته است. 

لذا بشریت تشنه عدالت است و جامعه بشری و تاریخ بشر منتظر یک منجی است که ظهور کند. همه ادیان اعتقاد به منجی آخرالزمان دارند، در واقع این سرود آن عامل اجتماعی و تاریخی را هم شکوفا می‌کند و جوامع بشری را برای ارتباط با حضرت ولیعصر(عج) آماده می‌کند. 

پیشنهاد می‌دهم برای هرچه بیشتر دیده شدن و شنیده شدن این سرود، همه گویش‌های ایرانی اعم از گویش گیلکی، کردی، بلوچ، لری، دزفولی، شوشتری، بهبهانی و سایر گویش‌ها، و حتی زبان‌های دیگر چون زبان عربی در خوزستان این سرود را بخوانند و نشر بدهند تا ان‌شاءالله این ارتباط قلبی در همه مردم بویژه نونهالان و نوجوانان با امام زمان(عج) برقرار شود. 

افرادی که با این سرود مخالفت کردند، عده‌ای ممکن است از سر جهالت و نادانی باشد، به هر حال یک زمان‌هایی انسان مومن هم قلبش غبارآلود می‌شود و باید این غبار را از قلب موحدشان پاک کرد تا بیدار شوند. اینها را ما استثنا می‌کنیم و با ارشاد و هدایتگری در صراط مستقیم قرار می‌گیرند. 

اما عده‌ای عناد دارند و «فی قُلوبِهِم مَرَضٌ» یا منافق هستند و اصلا ایمان و اعتقادی به دین، دیانت، مبدأ، معاد، نبوت، امامت و مهدویت ندارند و دشمنی می‌کنند. همان‌هایی که شهادت امام صادق(ع) را بهانه کردند و به اجرای این سرود در اماکن عمومی حمله کردند، همان‌ها در ایام شهادت ائمه دیگر می‌بینید پارتی تشکیل می‌دهند و غرق در فساد و انحراف هستند. این افراد با هر کاری که اثربخش باشد، مخالفت می‌کنند. حالا اگر دست‌شان برسد، شخصیت‌های اثربخش را ترور می‌کنند، ترور شخص یا ترور شخصیت و گاهی اوقات هم کارهای ارزنده را ترور می‌کنند. این سرود «سلام فرمانده» را یک عده‌ای خشمگین معاند منحرف خواستند با حرف‌های مزخرف‌شان ترور کنند. گفتند دولتی‌ها دارند هزینه می‌کنند، در حالی ‌که این حرکت کاملا یک حرکت جهادی مردمی است، مثل بسیاری از حرکت‌های جهادی که مردم مومن و متدین انجام می‌دهند، این هم مصداق همان حرکت جهادی است. 

به هر حال برای اینکه نگذارند این سرود اثربخش گسترش پیدا کند، شروع کردند به عناد و مخالفت. 

از منافقان در آلبانی گرفته تا سایر سلطنت‌طلبان تمسخر و توهین نسبت به این سرود را در دستور کار خود قرار دادند. اینها هدف اصلی‌شان توهین به اعتقادات مردم و اعتقاد به حضرت ولیعصر(عج) است اما این توهین‌ها به خودشان برگشت و روز به روز این سرود در جهان در حال گسترش است. مردم و جوانان و نونهالان و نوجوانان سرود را از حفظ بر زبان‌شان جاری و با اشک ارتباط قلبی با حضرت مهدی موعود(عج) برقرار و پیوند قلبی پیدا می‌کنند.

* استاد حوزه و دانشگاه

ادوارد اسنودن، پیمانکار سابق آژانس امنیت ملی آمریکا با انتقاد شدید از تصمیم انگلیس برای استرداد جولیان آسانژ، بنیانگذار سایت افشاگر ویکی‌لیکس به آمریکا، آن را نمادی تکان‌دهنده از بی‌توجهی به اصول حقوق بشر دانست. اسنودن در صفحه توئیتر خود درباره موافقت وزیر کشور انگلیس با استرداد آسانژ به ایالات متحده، نوشت: باورش سخت است ولی واقعی به نظر می‌آید. هر گروه آزادی‌خواه رسانه‌ای در جهان نسبت به آن اعتراض کرده است. این یک نماد تکان‌دهنده است که چطور تعهدات دولت‌های انگلیس و آمریکا به حقوق بشر نادیده گرفته شده است. اسنودن در ادامه، دورویی لندن و واشنگتن درباره حقوق بشر را به باد انتقاد گرفت و اشاره کرد که ۲ کشور سوءاستفاده از مطبوعات را در دیگر کشورها محکوم می‌کنند، در حالی که خودشان روزنامه‌نگاران محقق را در داخل مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند. پیمانکار سابق آژانس امنیت ملی آمریکا که از شبکه گسترده جاسوسی سازماندهی شده توسط ایالات متحده پرده‌برداری کرده است، در محکومیت حکم انگلیس برای استرداد آسانژ تنها نبود. «ریچارد بورگون» نماینده حزب کارگر انگلیس نیز با محکومیت این اقدام آن را «شرم‌آور» و «ضربه‌ای به آزادی مطبوعات» خواند. همچنین «اندرو ویلکی» یک قانون‌گذار از استرالیا (زادگاه آسانژ) نیز تصمیم پریتی پاتل، وزیر کشور انگلیس را «خیانت ظالمانه به حاکمیت قانون، آزادی رسانه‌ها و حقوق بشر» توصیف کرد. بنیان‌گذار ویکی لیکس به دلیل کمک به روند افشای اسنادی که جنایات جنگی و سایر اقدامات جاسوسی ایالات متحده را برملا می‌کرد، با حکم احتمالی ۱۷۵ سال زندان در ایالات‌متحده روبه‌رو است. تصمیم دولت انگلیس درباره آسانژ در حالی گرفته شد که این کشور از سوی سازمان‌های حقوق بشری و افکار عمومی بشدت تحت فشار است که موافقت با استرداد نامبرده به آمریکا ناقض آزادی بیان خواهد بود. کمیسر حقوق بشر اتحادیه اروپایی ماه پیش در نامه‌ای به وزیر کشور انگلیس هشدار داد استرداد بنیانگذار سایت افشاگر ویکی‌لیکس، تأثیر وحشتناکی بر آزادی رسانه‌ها خواهد داشت و در نهایت می‌تواند مطبوعات را در انجام وظیفه خود به ‌عنوان تامین‌کننده اطلاعات و ناظر عمومی در جوامع دموکراتیک با اختلاف مواجه کند. سال گذشته گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور شکنجه، رژیم لندن را متهم مرگ احتمالی موسس سایت ویکی‌لیکس بر اثر شکنجه در زندان برشمرد. «نیلز ملزر» در گفت‌و‌گو با شبکه آرتی اعلام کرد جولیان آسانژ، رهبر معنوی جنبش ویکی‌لیکس و افشاگر سرشناس اسرار اطلاعاتی آمریکا و متحدانش، هیچ‌گونه سابقه بیماری روانی ندارد و مشکلات روانی او در زندان لندن تنها نتیجه آزاری است که در حبس متحمل می‌شود. 

روز جمعه وزیر کشور انگلیس با استرداد بنیان‌گذار ویکی‌‌لیکس به آمریکا برای مواجهه با اتهامات کیفری‌اش موافقت کرد و مبارزه حقوقی دیرینه وی را به انتها و نتیجه نزدیک‌تر کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه ۲۴، جولیان آسانژ، بنیانگذار ویکی‌لیکس از سوی مقامات آمریکایی به خاطر ۱۸ فقره جرم از جمله اتهام جاسوسی مرتبط با انتشار حجم وسیعی از اسناد دیپلماتیک و نظامی آمریکا تحت تعقیب است. مقامات آمریکایی آسانژ را متهم کرده‌اند با انتشار این اسناد محرمانه از طریق سایت افشاگرش جان افراد بسیاری را به خطر انداخته است. 

دستگاه قضایی آمریکا قصد دارد آسانژ را به اتهام جاسوسی پشت میز محاکمه بکشاند. این شهروند استرالیایی با حکم ۱۷۵ سال زندان برای اتهاماتش روبه‌رو است. طرفداران آسانژ او را یک روزنامه‌نگار تحقیقی می‌دانند که جنایات جنگی را افشا کرده است. بر اساس حکم پیشین دادگاه، استرداد آسانژ ۵۰ ساله به دلیل وضعیت نامناسب روانی و جسمی‌اش به ایالات متحده متوقف شد. واشنگتن اما این تصمیم را به چالش کشید و قضات دادگاه تجدیدنظر گفتند تضمین‌هایی که ایالات متحده در این میان داده برای رفع نگرانی‌ها از سلامت آسانژ کافی است.

استاد احمد مهدوی‌دامغانی، نویسنده، مترجم و پژوهشگر ایرانی جمعه ۲۷ خرداد در فیلادلفیای آمریکا درگذشت. به گزارش «وطن‌امروز»، دکتر احمد مهدوی‌دامغانی، نویسنده و پژوهشگر ایرانی، متخصص ادبیات و زبان عربی و از اساتید دانشگاه تهران و دانشگاه هاروارد آمریکا روز جمعه ۲۷ خرداد در ۹۵ سالگی در فیلادلفیای آمریکا درگذشت. او ۱۳ شهریور ۱۳۰۵ در شهر مشهد به دنیا آمد. پدرش آیت‌الله شیخ محمدکاظم مهدوی‌دامغانی، احیا‌کننده حوزه علمیه مشهد و از روحانیون برجسته عصر خود به شمار می‌آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در این شهر گذراند و سپس برای ادامه تحصیل راهی تهران شد تا در رشته الهیات به تحصیل بپردازد. سال ۱۳۲۷ لیسانس خود را از دانشکده معقول و منقول دانشگاه تهران اخذ کرد. سپس به تحصیل ادبیات فارسی در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران پرداخت و موفق به کسب مدرک لیسانس در سال ۱۳۳۳ از این دانشکده شد. دکترای خود را در زبان و ادبیات فارسی نیز از همین دانشکده در سال ۱۳۴۲ کسب کرد و سپس به عنوان استاد به تدریس در دانشکده‌های ادبیات و الهیات دانشگاه تهران پرداخت. مهدوی‌دامغانی سال ۱۳۵۳ به دانشگاه مادرید رفت و تا سال ۱۳۵۴ در این دانشگاه به تدریس ادبیات عرب، فارسی و فقه اسلامی پرداخت. در بازگشت به ایران دفتر اسناد رسمی دایر کرد و از همان سال ۱۳۵۴ به ریاست کانون سردفتران اسناد رسمی منصوب شد. احمد مهدوی‌دامغانی از سال ۱۳۶۶ مقیم آمریکا شد و در دانشگاه‌های هاروارد و پنسیلوانیا مشغول تدریس معارف اسلامی، ادبیات عرب، ادبیات فارسی، فقه، تفسیر و برخی علوم اسلامی در مقطع دکترا و فوق دکترا شد. احمد مهدوی‌دامغانی مقاله‌های متعددی در مجله‌های یغما، کلک، گلچرخ، ایران‌نامه، ایران‌شناسی، ره‌آورد و گلستان به چاپ رسانده ‌است. 

از مشهورترین مقاله‌های او مأخذ ابیات عربی کلیله و دمنه و مأخذ ابیات عربی مرزبان‌نامه است. از کتاب‌های چاپ‌شده مهدوی‌دامغانی می‌توان به کشف‌الحقایق نسفی، المجدی فی أنساب الطالبیین، تصحیح نسمه‌السحر بذکر من تشیع و شعر، تصحیح دیوان عبدالله بن احمد خازن، الوحشیات، از علی‌آموز اخلاص عمل، رساله درباره خضر، در باغ روشنایی و گزیده‌ای از شعر سعدی به زبان عربی اشاره کرد. او در یکی از گفت‌وگوهای خود (با برنامه شوکران) اشاره کرده بود که هرچند ۳۵ سال است در آمریکا به سر می‌برد اما دلش با ایران است و دوست دارد پیش از وفاتش یکبار دیگر به زیارت حضرت ثامن‌الحجج(ع) برود و پس از وفات نیز در مشهد به خاک سپرده شود. 

در پیام حسن بلخاری، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در پی درگذشت احمد مهدوی‌دامغانی آمده است: «انالله و اناالیه راجعون. قلب تپنده پیر فرزانه ایران‌دوست از تپش باز ایستاد! استاد احمد مهدوی‌دامغانی با عشقی سرشار به اسلام و تاریخ و تمدن ایران زیبا و سعادتمند و پس از سال‌ها رنج و تعب در وادی تحقیق و تفحص در سپهر فرهنگ سترگ ایران اسلامی روی در نقاب خاک کشید و به بزم جاودان حضرت حق پیوست. اینک ما مانده‌ایم و حضور همیشگی او در سطر به سطر آثار ارجمندش که بی‌تردید سیراب‌گر جان عطشناک جویندگان طریقت دانش‌ورزی و حقیقت‌جویی خواهد بود». 

همچنین رئیس دانشگاه بین‌المللی اهل‌بیت‌(ع) به مناسبت درگذشت مرحوم زنده‌یاد دکتر احمد مهدوی‌دامغانی در پیامی آورده است: ‌لسان او زمزمه توسل، نگاه او تجسم مفهوم انتظار، کردار او تجلی اخلاق کریمانه و اندیشه‌اش تداعی حکمت و معرفت بود که در پرتو این خصایص، بسا شاگرد و مشتاق که در مجلس درس او پرورش یافتند و صدها تشنه که از چشمه ارشادات و افاضات او سیراب شدند. اگرچه خود را به جبر تقابل روزگار در عزلت غربت گرفتار می‌دید، مهر وجودش از تابش و چشمه تتبعش از جوشش نیفتاد و از صفای خاطر، بامدادش به جانب مشرق طوس ملتجی و غروبش به سمت سامرا ملتزم و در لب نغمه: «به مستجیری درگاهت آمدم رحمی» می‌نواخت. گوهری بود در ادب و فرهنگ بی‌نظیر، در تضلع و تواضع بی‌همتا و در ژرفای نظر و رای بی‌بدیل. اگرچه از امواج مصایب دهر دون مصون نماند و از طریق ملالت آن، بی‌بهره عبور ننمود اما نه عشقش به مکتب نشیبی دید و نه میلش به وطن کاستی یافت.

پیکر احمد مهدوی‌‌دامغانی برای تشییع و خاکسپاری در حرم امام رضا(ع) به ایران منتقل خواهد شد. فرزند این نویسنده، پژوهشگر و مصصح فقید با اعلام این خبر در صفحه‌ای به نام مهدوی‌دامغانی نوشت: «پیکر پاک پدر عزیزم بزودی به ایران خواهد آمد تا در حرم مطهر ارباب، سرور و ولی‌نعمت‌شان حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا علیه‌السلام به خاک سپرده شود».

جهانی شدن «سلام فرمانده» آن هم در مدت کوتاهی از پخش آن در فضای داخل ایران، پیام‌های قابل تاملی دارد. به گزارش «وطن‌امروز»، نماهنگ سلام فرمانده که از نیمه شعبان گذشته در فضای کشور طنین‌انداز شد و با پخش از شبکه‌های تلویزیون از آغاز سال توانست قلب‌های بسیاری را با خود همراه کند، این روزها جهانی شده است. بتازگی نسخه بحرینی این نماهنگ، تولید شده که در شبکه‌های اجتماعی بازتاب‌های فراوانی داشته است. 

نسخه بحرینی این کار را محمد غلوم خوانده و با عنوان «سلام یا مهدی» آن را منتشر کرده است. یکی از ویژگی‌های مهم این نسخه، برگردان مناسب شعر به زبان عربی و استفاده از دایره واژگانی است که همان معنای نسخه فارسی را بخوبی و قدرتمندی منتقل می‌کند. در ابتدای این نسخه نیز یک قصه دینی و زیبا تصویر می‌شود و آن را تماشایی‌تر کرده است. این تازه یک نسخه از بازخوانی‌های سرود «سلام فرمانده» است. واکنش‌های فراوان نسبت به نسخه‌های گوناگونی که از این سرود در شبکه‌های اجتماعی وجود دارد، نشان می‌دهد پیام این سرود بخوبی درک شده است. نیمه شعبان مصادف با ۲۷ اسفندماه ۱۴۰۰ بود که نماهنگی با عنوان «سلام فرمانده» با نوای ابوذر روحی در لنگرود اجرا شد؛ سرودی با مضامین ساده و دلنشین. نماهنگ این سرود در صحن و سرای مسجد مقدس جمکران بلافاصله در شبکه‌های اجتماعی و سپس در رسانه ملی پخش شد و مورد استقبال مردم قرار گرفت. اگر چه مخاطب سنی این اثر «دهه نودی‌ها» هستند اما فرم موسیقی این سرود باعث شده بزرگ‌تر‌ها نیز با کودکان خود همنوا شوند. اگر چه برخی خواسته یا ناخواسته نتوانستند مفهوم اساسی این سرود را درک کنند اما بازتاب جهانی آن، مساله مهمی را به اثبات رساند. برخلاف دوگانه‌سازی‌ها و تصاویر غیرواقعی که برخی درباره پیام و مخاطب این سرود داشتند، حالا با نسخه‌های غیرایرانی و غیرفارسی که از این سرود پخش و توزیع شده است، بخوبی می‌توان دریافت که مسلمانان اقصی نقاط دنیا خوب می‌دانند با چه کسی در این سرود سخن می‌گویند و اتفاقا یکی از رازهای ماندگاری این سرود هم همین است. در یکی از تفسیرهای زیبایی که درباره فراگیری «سلام فرمانده» صورت گرفته بود، دلیل این استقبال گسترده توجه امام عصر به این نماهنگ بیان شده بود. وقتی امام عصر که حاضر و ناظر است، سلامی از سوی فطرت‌های پاک کودکان و نوجوانان که هنوز آلوده به مسائل دنیایی نشده‌اند، دریافت می‌کند، پاسخی به آن می‌دهد که همه دنیا آن را می‌شنوند. این فراگیری شاید همان «جواب سلام فرمانده» باشد. 

انسان پس از همه پایین و بالاهایی که نظم‌های متفاوت سیاسی و اقتصادی بر سر او آورده‌‌اند، حالا چشم به دروازه‌های نخستین دوخته است و به قول احمد عزیزی «حالا همه چیز آماده تجلی است. ذرات جهان پشت گردن ظهور ایستاده‌اند. همه اجزای زمین گرسنه‌اند و یک تکه عدالت می‌خواهند. تاریخ با تمام عظمتش چشم به دروازه‌های نخستین دوخته است و زمان به نصف‌النهار ربوبی خود می‌رسد. کافی است یکی از پدیده‌ها به گریه بیفتد: جهان روضه رضوان خواهد شد». و انگار داریم همین وضعیت را از سر می‌گذرانیم. و منتظریم، منتظری که شبیه هیچ منتظر دیگری پیش از خود نبوده است. 

بسترهای اجتماعی و فرهنگی و سیاسی فراوانی را می‌توان برای دلایل اقبال به «سلام فرمانده» برشمرد. یکی از آنها، روزگار آخرالزمانی است که این سال‌های اخیر و در عصر پس از کرونا، ناچیزی انسان امروز را در مواجهه با پدیده‌های بسیار طبیعی نشان داد و اتفاقات پس از شیوع، شرایطی را رقم زد که جهانیان به چشم، تبعیض و بی‌عدالتی گسترده در ساختارهای جهانی را به وضوح دیدند و تشنگی به عدالت و ظهور منجی بیش از پیش شد. بشر فطرتاً خود را نیازمند موعود و منجی می‌بیند و هرگاه بستری برای فراخواندن او بشناسد و بداند، از آن شرایط برای خطاب قراردادنش استفاده می‌کند. یکی از سرودها یا نغمه‌های دیگری نیز که در این سال‌های اخیر با استقبال مردم برخی کشورها مواجه شده بود و اتفاقا از همین منظر قابل بررسی است، نغمه «به طه به یاسین» بود که باز امام عصر(عج) را مخاطب قرار داده و یاد ایشان را زنده می‌کرد. 

فراگیری این سرود از روسیه تا آمریکا، از هند و پاکستان تا قلب آفریقا و بسیاری از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، البته دلیل دیگری هم دارد و آن ترویج مردمی آن است. دولت‌ها هیچ‌گاه توان هم‌افزایی و تجمیع این همه انرژی را ندارند و تنها در صورت «مردمی بودن» است که یک محتوا می‌تواند فراگیر شود و با استقبال گسترده مردمی مواجه شود. استقبال از این سرود توسط مردم، یادآور راهپیمایی با‌شکوه اربعین است که آن هم وجهه مردمی دارد و در سال‌های اخیر ثابت شده است که فقط مردم می‌توانند این ظرفیت عظیم و این انرژی ویژه را مدیریت و آن را در خدمت یک هدف واحد درآورند. دلایل فراوان دیگری هم در ماجرای فراگیری «سلام فرمانده» وجود دارد که خارج از این مجال است اما هر چه که هست، اقتدار فرهنگی و حوزه نفوذ تمدنی جریانات متاثر از انقلاب اسلامی و اسلام ناب محمدی(ص) در نسخه‌های متعدد این سرود، نمایان شده است و کسی نمی‌تواند آن را انکار کند.